Dù muốn hay không muốn, dù phủ nhận hay không phủ nhận thì bất kỳ ai cũng phải trải qua quá trình từ non trẻ đến trưởng thành, và với lập trình viên cũng vậy sẽ mất khoảng 3 năm để chúng ta vượt qua giai đoạn Junior này.
Đặc điểm của giai đoạn này là
- Anh em sẽ cần sự hướng dẫn của những người khác để có thể hoàn thành tốt công việc của mình
- Anh em vừa mới ra trường, vừa mới thoát khỏi sự ràng buộc từ gia đình nhà trường và có được sự tự do cá nhân và rất mong muốn thể hiện mình
- Anh em sẽ có thiên hướng phủ nhận mình là Junior, cố gắng tự mình tìm hiểu để làm mọi thứ và cố gắng né tránh sự trợ giúp từ những người khác, đây là 1 trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng chất lượng kém cho dự án, và hậu quả là chính các anh em Junior cũng đang làm mình bị phát triển chậm đi.
- EQ (chỉ số trí tuệ cảm xúc) của anh em còn tương đối thấp, điều này gây ra các vấn đề về giao tiếp, cãi vã, xử lý tình huống kém và gây rắc rối cho quản lý dự án
- Theo thống kê mà mình tìm hiểu được thì chỉ có từ 10% đến 20% sinh viên các trường là học hành nghiêm túc, còn lại là sa đà vào game hay các hoạt động khác, điều này cũng sẽ dẫn đến tình trạng anh em không có kiến thức căn bản (nền tảng) và sẽ có khoảng 20% số anh em phát hiện ra mình không phù hợp với nghề lập trình và lựa chọn sang làm lĩnh vực khác, và trong số đó có những anh em chuyển qua làm kinh doanh và rất thành công (điều này lý giải cho việc nhiều anh em có suy nghĩ: ui học làm cái gì cuối cùng lại chẳng bằng đứa không đi học), nhưng kỳ thực con số này rất nhỏ.
Ở giai đoạn này thì vai trò của leader, manager là tương đối quan trọng nên mình sẽ nói về trách nhiệm của các anh em này trước nhé.
- Các anh em leader, manager nên thường xuyên hỗ trợ các Junior cả về technical, kỹ năng mềm và các vấn đề đời sống của Junior, vì mới ra trường cuộc sống của nhiều anh em còn rất khó khăn, chúng ta có thể hỗ trợ nhau bằng các chính sách linh hoạt mà doanh nghiệp hiện tại đang có và đôi khi là giúp đỡ mang tính cá nhân.
- Để Junior có thể sớm thăng tiến thì không có cách nào khác ngoài việc cung cấp cho họ thật nhiều trải nghiệm. Bằng cách cho Junior tham gia vào nhiều phần việc của dự án, các khoá đào tạo, các buổi seminar, workshop để cho họ mắc lỗi, sửa lỗi và tiến bộ, và sẽ có rất nhiều bạn có tư chất thủ lĩnh được phát hiện thì đây sẽ là đội ngũ lãnh đạo của tương lai.
- Đừng cố nhồi nhét các vấn đề đạo lý, giáo điều, các kiến thức quá cao siêu hay những chỉ trích vào Juninor vì những thứ đó thực sự khó tiêu hoá. Nhiều khi chúng ta hay chê trách Junior, nhưng tuổi trẻ là vậy. Việc của chúng ta là có kế hoạch đào tạo để họ sớm hoàn thiện mình.
- Các anh em leader và manager cũng cần có tính toán cẩn thận về khối lượng công việc, chất lượng và rủi ro của dự án khi có các Junior tham gia
- Về mặt cảm xúc thì đừng có buồn nếu nhận phản ứng không như mong muốn từ Junior, có thể sau này khi đến 1 độ tuổi nào đó các bạn hiểu ra và sẽ cám ơn chúng ta.
Còn về phía các Junior thì anh em cần làm gì?
- Ở mỗi độ tuổi thì nhận thức lại khác nhau thế nên mới có câu khôn đâu đến trẻ khoẻ đâu đến già. Nên ở giai đoạn này anh em cứ hãy cho phép mình phát triển tự nhiên, mắc sai lầm và sửa các sai lầm đó.
- Chấp nhận mình có cá tính và cứ thoải mái với cá tính đó nhưng cũng đừng để nó ảnh hưởng đến chất lượng dự án và các vấn đề giao tiếp trong dự án và doanh nghiệp
- Học cách lắng nghe thông qua việc đọc sách, học kỹ năng mềm. Chúng ta mất 2 năm để học nói, nhưng lại mất hơn 60 năm cuộc đời để học cách im lặng, vậy nên giao tiếp là thứ tối quan trọng và hãy thực hành nó hàng ngày.
- Chủ động học hỏi các kiến thức, các công việc liên quan trong dự án, tham gia vào các hoạt động của doanh nghiệp và đừng ngại nhờ sự trợ giúp khi gặp khó khăn.
- Và điều quan trọng nhất (theo mình) đó là hãy tìm cho mình 1 hoặc nhiều leader thực thụ. Cá nhân mình có sự phát triển vượt bậc là do từ khi còn sinh viên đã tìm được những người có đủ kiến thức để trả lời mọi câu hỏi, và đến bây giờ các anh ấy vẫn đang giúp mình trả lời rất nhiều câu hỏi ở 1 tầm cao hơn, học từ những người giỏi thực sự sẽ giúp mình đi nhanh hơn hàng trăm lần.