Chuyên gia là thuật ngữ chỉ về những người người được đào tạo theo hướng chuyên sâu có kinh nghiệm thực hành công việc và có kỹ năng thực tiễn, lý luận chuyên sâu về một lĩnh vực cụ thể hoặc có hiểu biết vượt trội so với mặt bằng kiến thức chung.

Các chuyên gia có thể tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp (thông qua việc cho ý kiến, tham vấn) vào một công việc hay một lĩnh vực cụ thể. Một trong những đặc điểm quan trọng để nhận dạng chuyên gia so với các chuyên viên, đồng nghiệp thông thường là:

- Kỹ năng, nghề nghiệp vượt trội đồng nghiệp.

- Trong công việc luôn cho kết quả chính xác.

- Tinh thông nghiệp vụ, am tường về công việc đang làm.

- Được Tổ chức có thẩm quyền thừa nhận hoặc công nhận bằng văn bản.

- Có khả năng tư vấn thông thạo trên một vài lĩnh vực cụ thể.

Đây là định nghĩa về chuyên gia mà mình tham khảo trên wiki, tuy nhiên đây cũng chỉ là quan điểm của người viết ra wiki đó, anh em có thể chấp nhận nó hoặc không, với mình thì mình thấy khá đúng.

Cho dù là anh em có nói rằng expert hay senior thì cũng chỉ là cái title không quan trọng, nhưng đối với tổ chức, đặc biệt với các tổ chức lớn, việc có các expert là điều cực kỳ cần thiết. Ví dụ như trong tổ chức của mình có rất nhiều mảng, đặc biệt là bảo mật thông tin và cơ sở dữ liệu. Trước đây mình cũng nghĩ là mình hay đó, tuy nhiên cho đến khi mình gặp các chuyên gia mình mới nhận ra mình thiếu sót rất nhiều. Ngay cả từ việc đánh index cho CSDL thôi đã cho mình rất nhiều bài học.

Rõ ràng là để trở thành chuyên gia không hề đơn giản vậy nên phần lớn anh em sẽ không đạt được đến mức này vì sao nhỉ?

- Chỉ 1 số ít tầm 20% anh em là yêu thích công việc mình đang làm và có định hướng rõ ràng và các chuyên gia cũng sẽ phần lớn rơi vào số 20% này.

- Anh em thường có nhu cầu tìm hiểu rộng để biết nhiều, tăng khả năng tìm kiếm được 1 công việc tốt và đáp ứng sự thay đổi liên tục của thị trường lao động.

- Có 1 sự thật là để hiểu sâu về 1 lĩnh vực nào đó thì cần sự kiên trì và dành phần lớn thời gian cho nó, sẽ có những điểm cực kỳ khó khăn mà anh em sẽ cảm thấy mình không thể nào vượt qua nổi và bỏ cuộc. Có những thứ tưởng chừng đơn giản nhưng để hiểu sâu về nó thì lại là cả 1 vấn đề, anh em đã bao giờ thấy ai đó làm cả 1 công trình nghiên cứu về HashTable chưa? Có rồi đó.

- Khi còn trẻ thì chúng ta muốn làm những thứ để giàu thật nhanh để có thể hưởng thụ trước khi về già, nhưng khi đã bỏ quá nhiều thời gian vào việc khác thì thời gian dành cho nghề nghiệp phải giảm đi.

Anh em thấy đó, đã ít người hội tụ đầy đủ yếu tố để trở thành chuyên gia rồi mà lại có quá nhiều thứ bủa vây chúng ta.

Khi trở thành chuyên gia thì giá trị của chúng ta chắc chắn sẽ hơn người bình thường rồi, nhiều anh em có thể có thu nhập và những quyền lợi to lớn hơn, anh em có thể làm thêm các công việc bên ngoài với mức thù lao cao hơn, trở thành nhà tư vấn chuyên nghiệp hay thậm chí là mở công ty của riêng mình. Nhìn chung là phần thưởng sẽ là xứng đáng với công sức mà anh em bỏ ra.

Nhưng cũng có 1 lưu ý là, Việt Nam hay các nước Á Đông nói chung đều rất coi trọng 2 chữ "khiêm tốn" nên cho dù là anh em có phải là chuyên gia hay không cũng nên cần chú ý đến việc giới thiệu bản thân mình để tránh nhận về phản ứng tiêu cực. Cách tốt nhất là mang lại giá trị nhiều hơn cho cộng đồng thông qua việc tạo ra sản phẩm hay chia sẻ, để mọi người có thể chấp nhận anh em một cách tự nhiên. Cám ơn anh em!